AĞRI/ ARDAHAN/ Kışın yeterli kar yağışı almayan Şarki Anadolu Bölgesi, son yılların yeryüzü kurak kış mevsimini geçiriyor.

Erzurum, Kars, Ardahan ve Balkı, kış mevsiminde kar yağışının yer fazla etkin olduğu iller beyninde kayran alıyor. Geçmiş yıllarda boşluk ve sülale aylarında karla kaplanan şehirlerde, sonuç yılların en yağışsız kışı yaşanıyor. Gelgel sıcaklığının sezon normallerinin üzerinde seyrettiği bölgede, besiciler de hayvanlarını meralarda otlatmaya devam ediyor.

Geçen yıl ile bu yıl familya ayında tıpkısı noktalardan çekilen ışık ve görüntüler ise bölgede yaşanan kuraklığı gözler önüne seriyor.

Veca İbrahim Çeçen Üniversitesi (AİÇÜ) Malumat Edebiyat Fakültesi Coğrafya Bölümü Akademisyen Prof. Dr. Faruk Kaya, AA muhabirine, ser gazlarının atmosferde ciddi adına birikmesi sonucu oluşan global ısınmanın dünyada etkisini hissettirmeye başladığını söyledi.

Özellikle son 30 yılda dünyada sera gazlarının kullanılmasıyla alaz, yağmur ve katmerli değerlerin birlikte katıksız afetlerin temas geçen zaman elan fazla kendini hissettirmeye başladığını ifade fail Kayaç, “Türkiye açısından baktığımız antlaşma, Türkiye ayrımlı iklimlerin mihrak noktasında mevcut bir ülkedir. Bu anlamda Türkiye küresel ısınmadan ciddi şekilde etkilenecek ülkelerden benzeri tanesidir. Toptan ısınmanın sunma eke sonuçlarından bir tanesi bu yıl da yaşadığımız üzere kuraklıktır.” diye konuştu.

“Balkı’birlikte kar yoksa bölgenin değişik taraflarında da bulunmayan”

Kayaç, Meteoroloji verilerine bakarak Maşrık Küçük Asya Bölgesi’nde ara ayı yalaz ortalamasının 1,5 etap olduğunu belirterek, 2022 yılı alev ortalamasının ise 2,4 merhale ölçüldüğüne meni etti.

Sıcakların bu büyüklüğünde artması ve kar yağışının olmamasının kuraklığa hastalık olduğunu anlatan Kayaç, şunları kaydetti:

“Dünyadaki bütün akarsuların kaynağını dağlar oluşturmaktadır. Dağların efdal kesimlerinde de şu anda kar yok. Us olmaması kayran altı akarsu kaynaklarının tagaddi durumunu balaban ölçüde azaltmaktadır. Yeryüzündeki suların kaynağı yağışlardır. Yağışlarla sakıt suların üçte biri düz altına, üçte biri gelişigüzel akışa geçmekte ve kalın kafalı kalanı üstelik buharlaşarak atmosfere dönmektedir. Balkı bu bölgede genişlik çok karın düştüğü yerlerden. 1985 Küçük Ay ayında 225 santimetre kar yağmış. O açıdan baktığımızda Veca’da kar yoksa bölgenin özge taraflarında birlikte namevcut.”

Kar yağışının olmamasının turizm sektörü ve mıntıka illerindeki ski merkezlerini dahi olumsuz etkilediğine dikkati calip Kaya, “Balkı’bile 1991 yılında Karı ayının 18’inde kar yağışı başlamıştı. O günden bugüne kar yağışının bu büyüklüğünde geciktiği hiç kabak, ben hatırlamıyorum ve verilerde de karşılaşmadım. Güzeşte sene bu zamanlar kar yağışı çokça fazlaydı. Karla savaşım bitmeme ediyordu. Bundan muhit bahar ve yaz aylarında akarsularımızın su seviyesi gür durumdaydı.” ifadelerini kullandı.

“72 yaşındayım, Erzurum’üstelik hakeza yağışsız bir sene hatırlamıyorum”

Erzurumlu 72 yaşındaki Osman Kılıç, kente kar yağması üzere dua ettiklerini anlattı.

Daha önce bu suret kurak bire bir kış geçirmediklerini söyleyen Kılıç, şunları dile getirdi:

“Eskiden aynı sene 15 Ekim kadar ramazanda ağaçlar yaprağını dökmemişti. Anca tıpkı kar yağdı ki trafolar patlamıştı, sular akmıyordu. Anca zamanlar aklıma geliyor. Bir Vakitler 1,5 metreye mail kar yağardı fakat şu anda 3-4 senedir o kar yok, bu yıl da hiç namevcut. 72 yaşındayım, bu seneki kabilinden kar yağmayan ve yağışsızlık olan tıpkısı yıl hatırlamıyorum. Susuzluk peki ancak böyle on paralık olmamıştı, ocakta özellikle kim şehir merkezine kar yağardı.”

Erzurumlu 76 yaşındaki Osman Sezai Yazıcıoğlu ise eski yıllarda eylül ve teşrinievvel aylarında Erzurum’a kar yağdığını hatırlatarak, “Erzurum’da bu mevsimde kar namevcut. Bu yaşa büyüklüğünde hayatımda gördüğüm ayrımsız husus değil. Hakeza tıpkısı şeyi hayatımda ilk kez görüyorum.” diyerek konuştu.

“Familya ayının ortaları ve Ardahan’da kar yok”

Ardahanlı Tahsin Ürker, bu sene henüz kar küreme yapmadığını ifade etti.

Bu sene soğuk havanın deli dolu olduğunu tamlayan Ürker, şunları aktardı:

“Sabık yıl bu noktada kar kürerken beni görüntülemiştiniz. Ben o antlaşma kar kürüyordum. Ancak daha o manzarayı görmedik. Kar yağışını ve kar küremeyi özledik. Çünkü kar Ardahan’ın güzelliğidir. Şu an sülale ayının ortaları ve etrafta kar namevcut, sevimsiz ve jale var.”

“Kars’ta en üst 1999 yılında böyle kurak bire bir albeni vardı”

Kars Tarım Odası Başkanı Fakirlik Ertaş, çeyrek altın asrın sunu yağışsız dönemini yaşadıklarını söyledi.

Kış mevsiminde birkaç yağış aldıklarına değinen Ertaş, “2023 yılının Eş ayının ortalarına geldik ve halen kar bulunmayan. Sert ayaz ve yağışsız benzeri çekicilik var. Şu anda 24 yılın yer kurak sezonunu geçiriyoruz, en son 1999 yılında hakeza yağışsız ayrımsız çekicilik vardı. O ahit de küçük ay ayının sonlarında kar deli dolu olmuştu.” bilgisini verdi.

Vatandaşlardan Mehmet Kayakağanlı, bu mevsimde kar yağışı olmaması durumunu en son 20 yıl önceki yaşadıklarını belirtti.