Kışın ehliyetli kar yağışı almayan Doğu Küçük Asya Bölgesi, son yılların genişlik yağışsız şita mevsimini geçiriyor.

Erzurum, Kars, Ardahan ve Ağrı, şita mevsiminde kar yağışının genişlik çok hareketli olduğu iller arasında düzlük alıyor. Esbak yıllarda aralık ve aile aylarında karla kaplanan şehirlerde, son yılların genişlik kurak kışı yaşanıyor. Çekicilik sıcaklığının zaman normallerinin üzerinde seyrettiği bölgede, besiciler birlikte hayvanlarını meralarda otlatmaya bitmeme ediyor.

Güzeşte yıl ile bu sene karı ayında tıpkısı noktalardan çekilen fotoğraf ve görüntüler ise bölgede yaşanan kuraklığı gözler önüne seriyor.

Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi (AİÇÜ) Marifet Edebiyat Fakültesi Coğrafya Bölümü Öğretim

Üyesi Prof. Dr. Faruk Kayaç, AA muhabirine, camekân gazlarının atmosferde bati kendisine birikmesi sonucu oluşan toptan ısınmanın dünyada etkisini hissettirmeye başladığını söyledi.

Özellikle akıbet 30 yılda dünyada camekân gazlarının kullanılmasıyla alev, yağmur ve şiddetli değerlerin birlikte doğal afetlerin herhangi bir geçen dönüş henüz fazla kendini hissettirmeye başladığını anlatım eden Kayaç, “Türkiye açısından baktığımız ant, Türkiye ayrımlı iklimlerin mihrak noktasında bulunan ayrımsız ülkedir. Bu anlamda Türkiye toptan ısınmadan gösterişli şekilde etkilenecek ülkelerden ayrımsız tanesidir. Toptan ısınmanın en kocaman sonuçlarından tıpkısı tanesi bu yıl dahi yaşadığımız kabilinden kuraklıktır.” diye niteleyerek konuştu.

“Ağrı’dahi kar yoksa bölgenin özge taraflarında de yok”

Kaya, Meteoroloji verilerine göre Gün Doğusu Rum Bölgesi’nde meyan ayı alaz ortalamasının 1,5 etap olduğunu belirterek, 2022 yılı kıvılcım ortalamasının ise 2,4 basamak ölçüldüğüne belen etti.

Sıcakların bu kadar artması ve kar yağışının olmamasının kuraklığa bozukluk olduğunu anlatan Kayaç, şunları kaydetti:

“Dünyadaki hep akarsuların kaynağını dağlar oluşturmaktadır. Dağların yüksek kesimlerinde de şu anda kar yok. Beyin olmaması düz şeş akarsu kaynaklarının beslenme durumunu nazik ölçüde azaltmaktadır. Yeryüzündeki suların kaynağı yağışlardır. Yağışlarla sakıt suların üçte biri düz altına, üçte biri değme akışa geçmekte ve idraksiz kalanı dahi buharlaşarak atmosfere dönmektedir. Dert bu bölgede en çok kanı düştüğü yerlerden. 1985 Şubat ayında 225 santim kar yağmış. O açıdan baktığımızda Veca’dahi kar yoksa bölgenin ayrıksı taraflarında bile namevcut.”

Kar yağışının olmamasının turizm sektörü ve toprak illerindeki kayak merkezlerini üstelik kontra etkilediğine dikkati calip Kaya, “Veca’dahi 1991 yılında Karı ayının 18’inde kar yağışı başlamıştı. O günden bugüne kar yağışının bu kadar geciktiği on paralık kabak, ben hatırlamıyorum ve verilerde üstelik karşılaşmadım. Güzeşte yıl bu zamanlar kar yağışı çok fazlaydı. Karla savaş devam ediyordu. Bundan belde bahar ve yaz aylarında akarsularımızın su düzeyi dolgunca durumdaydı.” ifadelerini kullandı.

“72 yaşındayım, Erzurum’de hakeza yağışsız bire bir yıl hatırlamıyorum”

Erzurumlu 72 yaşındaki Osman Kılıç, kente kar yağması amacıyla dua ettiklerini anlattı.

Daha önce bu model yağışsız benzeri şita geçirmediklerini söyleyen Kılıç, şunları dile getirdi:

“Bir Zaman tıpkısı sene 15 Ekim kadar ramazanda ağaçlar yaprağını dökmemişti. Öyle aynı kar yağdı kim trafolar patlamıştı, sular akmıyordu. Öyle zamanlar aklıma geliyor. Eskiden 1,5 metreye yakın kar yağardı ancak şu anda 3-4 senedir o kar namevcut, bu sene dahi on paralık namevcut. 72 yaşındayım, bu seneki gibi kar yağmayan ve susuzluk olan tıpkı sene hatırlamıyorum. Susuzluk peki fakat böyle tek olmamıştı, ocakta bir defa kim şehir merkezine kar yağardı.”

Erzurumlu 76 yaşındaki Osman Sezai Yazıcıoğlu ise geçmiş yıllarda ilkgüz ve teşrinievvel aylarında Erzurum’a kar yağdığını hatırlatarak, “Erzurum’bile bu mevsimde kar namevcut. Bu hoşnutluk kadar hayatımda gördüğüm aynı özdek değil. Böyle bire bir şeyi hayatımda ilk kez görüyorum.” diye niteleyerek konuştu.

“Eş ayının ortaları ve Ardahan’da kar bulunmayan”

Ardahanlı Tahsin Ürker, bu yıl elan kar küreme yapmadığını ifade etti.

Bu yıl soğuk havanın enerjik olduğunu belirten Ürker, şunları aktardı:

“Geçen yıl bu noktada kar kürerken beni görüntülemiştiniz. Ben o devir kar kürüyordum. Fakat henüz o manzarayı görmedik. Kar yağışını ve kar küremeyi özledik. Zira kar Ardahan’ın güzelliğidir. Şu zaman karı ayının ortaları ve etrafta kar yok, soğuk ve jale var.”

“Kars’ta en üst 1999 yılında böyle kurak benzeri çekicilik vardı”

Kars Ziraat Odası Başkanı Fıkdan Ertaş, çeyrek asrın en kurak dönemini yaşadıklarını söyledi.

Kış mevsiminde az yağış aldıklarına değinen Ertaş, “2023 yılının Aile ayının ortalarına geldik ve halen kar yok. Kaba ayaz ve yağışsız tıpkı albeni var. Şu anda 24 yılın arz yağışsız sezonunu geçiriyoruz, en üst 1999 yılında hakeza yağışsız benzeri çekicilik vardı. O devir üstelik şubat ayının sonlarında kar deli dolu olmuştu.” bilgisini verdi.

Vatandaşlardan Mehmet Kayakağanlı, bu mevsimde kar yağışı olmaması durumunu en üst 20 sene önce yaşadıklarını belirtti.