Online gayrimenkul platformlarında düz düz yurt ilanlarına müteveccih düzenleme Resmi Gazete’üstelik 31 Mayıs Salı haset yayımlanıp 1 Haziran itibariyle uygulamaya girdi. Yeni aranjman ile zar sitelerinde saha düz menkul ve taşınmazlara ait eksiksiz bilgiler, 1 maaş periyotlarla Gelir İdaresi Başkanlığı’na bildirilecek. Uygulamayla düzme car vererek gayrimenkul piyasasında spekülatif amaçlı değer artışlarının engellenmesi, bir zamanda idrak kaçağının sunma uzuv indirilmesi ve piyasanın şeffafl aştırılması amaçlanıyor.

Leyla İlhan’ın Dünya’daki haberine göre aranjman piyasada birlikte etkisini acul gösterdi. Düzenlemenin Resmi Gazete’bile yayımlandığı geçmiş günde ilan sitelerinde kaldırılan ilan sayısı 2’ye katlanırken, silinen ilanların devamında bile artarak sürdüğü belirtiliyor. Sistemin konutlarda oluşan köpük fiyatları ayrımsız nebze olsa bile düşüreceği, fakat genişlik eksikliğinden kontekst para şişkinliği oranında artışların ise süreceği anlatım ediliyor. amma velakin departman firmaları, silinen ilanların Facebook ve Twitter kabilinden denetlenemeyen sosyal iletişim araçları alanlarına ya birlikte online olmayan platformlara kaymasından endişeli.

Denetimler dünyalık sahipleri ve gayrimenkul ofislerine olacak

Uygulamayla ilgili kıymetlendirme özne Emlakjet Umumi Müdürü Miğfer İdikat, “Şu anda uyum dönemindeyiz. Sahte ilanlar konusunda hem Gelir İdaresi hem da Tecim Bakanlığı’na çokça çok şikayet gittiğine dair havas oluyordu. Piyasada fiyatları fevk kaplamak amacıyla bu türlü ilanlar yayımlanıyor. Elhak yurt az buçuk emsale göre gidiyor. Bölgedeki fiyatları gören para sahipleri fiyatları artırıyor ve sentetik tıpkısı şişkinlik oluşuyor. Bu nedenle böyle bir değişmeyen münfail kabil” dedi. Antrparantez kayıtdışı ekonomiyi engelleyerek rüşvet kaybını minimuma indirmenin hedefl endiğini anlatan İdikat, “Uygulama kapsamında zar siteleri, bundan sonra Dirimlik İdaresi’nin Bilgelik Alıntı Sistemi’hangi zar sahibinin kimlik bilgileri, onu yayımlayan yurt firmasının kimlik bilgileri, ticaretle ilişkin bilgileri, ilişik taşınmaz adresin ve rastgele zar yayından kalktığında neden kalktığıyla ilişkin bilgileri aylık namına ahenkli verecek” dedi.

“Aplikasyon açısından riskler var”

Emlak sektörünün genişlik iri probleminin verilerin şeffaf olmaması olduğunu dile getiren İdikat, “Bir gayrimenkulün belediyede rayici ayrımlı, tapuda değeri ayrımlı, listelenen değeri değişik. Bu dahi her uygulamanın önünde bariyer dokuma ediyor. Zımnında düzenlemeye tasa olarak pozitif bakıyorum. Ama uygulanabilirlik açısından riskler var. Konuştuğumuz kâh emlakçılar, ‘O ahit ben dahi car sitelerinde yayınlamam. WhatsApp gruplarında, Facebook, Instagram kadar platformlarda yayınlarım’ diyorlar. O zaman bu verileri alamazlar. O mecralara yönelim de Türkiye’nin yerel girişimlerinden paranın o tarafa kayması gibi tıpkı risk oluşturabilir” yorumunda bulundu.

“Denetimi yumruk”

Bu işin denetim tarafının dahi pres olacağını dile getiren Tolga İdikat, “Takkadak bizim sitemizde 100 bin ilan giriyor, 100 bin ilan çıkıyor. Bunları ki arayacak, kim denetleyecek? Bu açıdan uygulamada biraz baskı olacak” dedi. Normalde gelişigüzel çağ 3 bine andıran ilanın siteden kalktığını belirten İdikat, “Kararın Resmi Gazete’birlikte yayımlandığı ilk dönüş 7.500, ikinci devir 8.000 car silindi. Geçmek kim aynı ekip rahatsız oldu ve aranjman önceki aşamada amacına başarmış oldu” diye niteleyerek yorumladı.

“Cezadan bahsedilmiyor”

Sistemde şu anda tıpkısı cezadan bahsedilmediğini belirten İdikat, “Örneğin 1 milyon liraya satışa çıkardık. Sonradan zar kaldırıldı. Çabucak ‘Niye kaldırıldı?’ diye niteleyerek soracaklar. Fakat yaşama birçok TL’den satıldığını nakletmek zorunda kalacak. Burada bir ukubet durumu bulunmayan. Gerçekten var sıfır ilanları yakalamayı amaçlıyorlar. İşini akıllıcasına yapanlara müteveccih aynı iş beklemiyorum” dedi.

Ayrıca düşük fiyattan artış çokça pahalıya satanlarda sorun oluşmasını beklediklerini tabir fail İdikat, şunları söyledi: “Ceza mekanizması henüz net değil. Dirimlik İdaresi bunu strateji edecek. Murat akilane verilerin sisteme girilmesi ve kayıtdışılığın engellenmesi.”

“Fiyatları yükseltir”

Bu uygulamanın, car sitelerini daha disiplinli ve kontrol edilebilir şekilde gelişim yapmaya zorlayacağını kaydeden TURYAP Umumi Müdürü Kemal Karadağ, “Uygulama kapsamında imdi hoppadak gerçeklik anlamda sözleşmesi yapılan ilanlar girecek. Bu yönetmeliğin esas amacı gayrimenkul alışveriş ile ilgilendiren kaçağı geciktirmek. Dolayısıyla aplikasyon ile spesifik kendisine taşınmazlar firmalarından feyiz, anne aranılan molekül taşınmazlar kurum satımında oluşan taşınmazlar vergisinin doğru verilmesini bulmak. Zira insanlar tapuda töz fiyatını düşük gösterebiliyorlar. Bankadan 1 milyon TL kredi çekip, evin fiyatını 500 bin TL gösterebiliyorlar. Sebep bu büyüklüğünde güven çekip böyle yapanlara müteveccih geçtiğimiz dönemde çıkan yasayla geriye dönük cezalar kesildi. Bu düzenlemede dahi maksadın tıpkısı olduğunu düşünüyorum” diye konuştu.

Uygulamanın fiyatlar üzerindeki etkisi karşı üstelik mütekellim Karadağ, “Bence fiyatları çıkarır. Çünkü aplikasyon sunu çok mülk sahiplerini etkileyecek. Zira tapu harcının tıpkısı kısmını mal sahibi da ödüyor. Antrparantez ayrımsız göz 5 sene içinde satıldığında oluşan derece artışından ufuk mülk sahibi taşınmazlar alacak vergisi ödüyor. Dolayısıyla değer hangi büyüklüğünde düşükse o büyüklüğünde beş altı ödüyor. Demincek esas fiyatlar olunca dünyalık sahibi bu farkı birinden intikal etmek zorunda kalacaktır. Genele yayılmasa birlikte bu model artışları de duyacağız. Bu nedenle bodur vadede fiyatları yükselteceğini düşünüyorum” dedi. Benzeri zamanda sitelere car vermeden bey yoluna gidileceğini da kaydeden Karadağ, “Bu durum emlak firmalarına gelişmemiş vadede fayda sağlayacak. Evet de zar sitelerinde bağan değer verip, ikili görüşmelerde bunu müzayede yoluna gidebilirler. Fakat beş altı yıl zarfında vadede ise eşit neyse o verilecek. Çünkü sistemin bilcümle açıkları kapatılacak” yorumunu yaptı.

Fahiş fiyatı engelleyecek

Sektörde oluşan yüksek fiyatlara rağmen, hükümetin online yurt portallarına satılık ve kiralık ilanlarını Dirimsel İdaresi’ne genişlik zorunluğu getirdiğini nâkil Zingat.com Bey Direktörü Işaret Karaismailoğlu, çalışmayla hükümetin fahiş fiyatların önüne geçmeyi hedefl ediğini kaydetti. Haddizatında 9 Mayıs’ta açıklanan düşük faizli göz cesaret paketinden sonra Dirimlik İdaresi Başkanlığına doğrusu günce bazda raporlama yapmaya başladıklarını belirten Karaismailoğlu, “Demin regüle ağıl getirildi. Arz nazik faydası gerçeği yansıtmayan ‘fake’ ilanların olmaması olacak. İlanda olanlar mal sahibinin izni ve onayı ile olacak. Tığ bile daha çok temas ayın sonuç günü bunu Gelir İdaresi’hangi bildirmiş olacağız” dedi. Aranjman ile gelişigüzel online yurt sitelerinde günce kapanan car sayısının iki katına çıktığını belirten Karaismailoğlu, karar kısa vadede zar sayısının yüzdelik 20 azalmasına neden olacağını, bu ilanların içtimai iletişim araçları kurumlarına alanlarına kayacağını söyledi. Düzenlemenin fiyatları kontrol altına alacağını öngördüklerini nâkil Karaismailoğlu, “Fiyatlar itidalli ve ince vadede dun cepheli hareket edebilir. Talebin daraldığı benzeri ortamda fiyatlar yukarda kalıyorsa filhakika iner. Arzda derinleşme olmadıkça bodur vadede denk artışı öngörmüyoruz” diye konuştu.

Henüz serbest bire bir süreye ihtiyaç var

Tapu.com kurucu ortağı Emre Erşahin, “Deklerasyon, genel ağ süresince yayınlanan taşınır ve emlak ilanlarının yarattığı araç dışı ekonomiyi önleyecek olması anlamında kocaman tıpkısı aşama” diye yorumladı.

Eksiksiz Müteşebbis Taşınmazlar Müşavirleri Derneği (TÜGEM) Müessis Başkanı Hakan Akdoğan “İlgili tebliğin amacı genel olarak tıraşçı ilanların ortadan kaldırılması ve fahiş kıymet artışının engellenmesine yönelik. Taşınmazlar işletmeleri tebliğde geçen aracı hizmet sağlayıcısı olmayıp, car veren kişiler hükmünde görünüyor. Eğer yurt işletmesinin ayrı benzeri web sitesi de var ve ilanları bu şehir üzerinden yayımlıyor ise tebliğdeki meydan sağlayıcı olarak bile değerlendirilebilir. Düzenleme ile düz sağlayıcıları, yani portallar üzerinden ilan verenler, verdikleri ilanlara müteveccih kendisine sahiplik sahibine ait bilgilerin da bildirmek zorunda olacak. Emlak işletmelerinin öz firmalarına ilgilendiren web siteleri varsa, alt yapısını bu düzenlemeye uygun ağıl getirmeleri gerekecek. bahis konusu uygulama ile yapmacıklı ilanların, yetkisi olmadan car girişi fail sahte aracıların engellenmesi hedeflenmekte” ifadelerini kullandı.

GİB’e ihbarname şartı göz fiyatlarını artıracak mı?

 

Yükselen hane fiyatları arsaya olan talebi artırdı