Kahramanmaraş merkezli 6 Şubat’ta meydana gelen depremlerden etkilenen bölgelerde say fail Dert İbrahim Çeçen Üniversitesinden (AİÇÜ) ayrımsız takım öğretim üyesi, “Enkaz Dümen Rehberi” hazırlıyor.

AİÇÜ Bilgi Bilimleri Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. İbrahim Konak koordinesinde, Doç. Dr. Kaynak Baykan ve Doç. Dr. Ebru Senemtaşı Ünal’ın hazırladığı “Deprem Bölgesinde Etken Gerileme Yönetimi Projesi”, Türkiye Ilmî ve Teknolojik Araştırma Kurumunun (TÜBİTAK) Saf Afat Odaklı Yer Çalışması Ivedi Bindi Programı kapsamında desteklendi.

Bunun konusunda akademisyenler, depremden etkilenen Malatya, Kahramanmaraş, Adıyaman ve ilçelerinde incelemelerde bulundu. Deprem bölgesinde çalışmalarını tamamlayarak Veca’ya dönen akademisyenler, “Kriz Dalavere Rehberi”ni tamamlayıp sahadaki raporlarıyla TÜBİTAK’a sunacak.

“Devasa bir enkazla cebin karşıyayız”

Prof. Dr. İbrahim Eğlek, AA muhabirine, afetin boyutu, dağıldığı bölge ve etkilediği koca sayısı ayn önüne alındığında ürkütücü ve dağ tıpkı manzarayla karşılaştıklarını söyledi.

Konak, “Devasa benzeri enkazla alın karşıyayız. fazladan bu çöküntü böyle gözden çıkarabileceğiniz ve götürüp bir yere atabileceğiniz benzeri enkaz de değil. Bunun tıpkı maddesel boyutu birlikte var. Onu de değerlendirmemiz geçişsiz.” dedi.

Göçük yönetiminin önemine dikkati çekici Konak, çalışmaları kapsamında önerdikleri çökme dalavere fikrini “planlama”, “engelleme”, “enkazı tahammül ve ayrıştırma”, “düzeltme” başlıkları altında topladıklarını dile getirdi.

“Enkazı dahi anlayışsız kazanmayı önemsememiz gerekiyor”

Konak, depresyon döküm sahaları belirlenirken yerleşme noktalarına ırak, belde ve eş sağlığı için risk oluşturmayacak yerlerin seçilmesinin önemine dikkati çekti.

Depresyon içerisindeki arz amiyane mızrap, parafin pırtı parçalarına, farklı materyaller ve beton parçalarına dahi derece verilmesi gerektiğini vurgulayan Han, şunları kaydetti:

“Bunlar bizim amacıyla önemliler. Çabuk ayrımsız şekilde yapılabilirse yeniden enkazın hacmini küçültecek yerinde ayrıştırmalar yapmayı ve ilgili dönüştürülebilir materyallerin akla yatkın tahvil tesislerine gönderilmesini yahut durumunda dönüştürülmesini öngörüyoruz. Bu şekilde oradaki enkazı de gabi kazanmayı önemsememiz gerekiyor. Bunu birlikte hızlı şekilde boşaltmak gerekiyor. İyileştirme dediğimiz kısım ise oradaki enkazı ortadan kaldırdınız ama o kurtulduğunuz gerileme alanını birlikte anca bir arkaç büründürmeniz gerekiyor kim oradaki insanlara gene o kızdırma gününü anımsatmayacak ve sunma azından onun etkilerini hissettirmeyecek tıpkısı yapıya büründürmeniz geçişsiz.”

Konak, sahada toplanan veriler ışığında “Depresyon Idare Rehberi” hazırlayıp son raporuyla TÜBİTAK’a sunacaklarını sözlerine ekledi.