Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Umumi Başkanı Şemsi Bayraktar, fındık piyasasında tekelleşmenin, bu yıl da kendini meydan fiyatları üzerinde gösterdiğini öne sürerek, Rekabet Kurumunu göreve nida etti.
Bayraktar, yazılı açıklamasında, fındık piyasasına yönelik akıbet gelişmeleri değerlendirdi.
Türkiye’nin, acun fındık üretiminin yüzdelik 62’sini ve ihracatının yüzdelik 61’ini gerçekleştiren şef mutluluk konumunda olduğunu meni fail Bayraktar, 2021’birlikte ülkenin fındık rekoltesinin 684 bin titrem yerine gerçekleştiğini anımsattı.
Bayraktar, Tarım ve Orman Bakanlığının ülkenin 2022 yılı fındık rekoltesinin yüzde 12 çoğalma ile 765 bin 287 ton kendisine gerçekleşeceğinin oranlama edildiğini açıkladığını anımsatarak, “Arazi Mahsulleri Ofisi 2022/2023 sezonu kabuklu fındık gelgel fiyatlarını yüzdelik 50 akva bağırsak fındık esasına bakarak, Giresun kalite üzere kilogramı 53 liralık, Levant nitelik amacıyla kilogramı 52 teklik, Şiddetli nitelik amacıyla ise kilogramı 51 teklik kendisine açıkladı.” ifadesini kullandı.
Fındık fiyatını serbest piyasada “inhisarcı firma ve ona vabeste alıcıların” belirlediğini savunan Bayraktar şunları kaydetti:
“Bu nedenle ülkemizin ihracat geliri artmıyor, bilakis azalıyor. 2021 yılında 344 bin titrem fındık ihraç edildi ve 2 bilyon 260 milyon dolarlık bir derece yaratıldı. Fındığın tonu 6 bin 569 dolardan ihraç edildi. 2020 yılına baktığımızda, 281 bin titrem fındık ihracı karşılığında 1 bilyon 945 milyon dolar döviz geliri elde edilirken fındığın tonu 6 bin 921 dolara ihraç edildi. 2015 yılında ise 240 bin titrem fındık ihracatı yapıldığında 2 bilyon 887 milyon dolarlık tıpkısı gelir sağlandı ve fındığın tonu 12 bin 29 dolara ihraç edildi. Görüldüğü amacıyla seçkin hangi kadar cirim artsa üstelik sağlık düşüyor. Dünya fındık ihracatının yüzde 61’ini ülkemiz gerçekleştiriyor. Dolayısıyla Türkiye piyasalarında oluşan fındık fiyatı, acun piyasalarını da şekillendiriyor. Fındığın kök fiyatı ensiz dışı asıllı firmalar yoluyla değil anavatanı olan Türkiye’üstelik tespit edilmelidir.”
Yıllardır söyledikleri fakat tıpkısı tip kırılamayan piyasa oluşumu tekelleşmenin, bu yıl birlikte kendini piyasa fiyatları üstünde gösterdiğini ati süren Bayraktar, özetle şunları kaydetti:
“Ferrero fındık çalım fiyatını TMO’nun açıklamış olduğu fiyatın gerisinde kilogramı 48 ve 49 teklik adına açıkladı. Yabancı tıpkısı firma envestisman etme bahanesiyle ülkemize geliyor ve fabrika kurup, üretim yapıyor. Bu yatırımcı, görevi olmaksızın piyasaya müdahale etme gereği bile duyuyor. Kendine kartel yapı oluşturuyor, kendisi ile teşrikimesai eden tüccardan fındık alıyor, teşrikimesai yapmayanı kendince cezalandırarak piyasadan çekilmelerini sağlıyor. Fındığın değerini destek olmak milli bire bir görevdir. Ferrero firmasının piyasaya yaptığı baskılara ‘dur’ denmesi gerekiyor. “
Devletin Fiskobirlik’le iş birliği içerisinde ürünün tamamını alacağını tabir ederek zihayat ayrımsız şekilde piyasaya girmesi gerektiğinin altını çizen Bayraktar, “Buradan Rakiplik Kurumuna sesleniyorum ve kendilerini göreve davet ediyorum. Piyasayı üreticilerimizin aleyhine, ağız ağıza kendi istekleri yönünde şekillendirmeye çalışanlar karşı gereği yapılmalıdır.” ifadelerini kullandı.
TMO’nun henüz acul ve çok kurum yapması gerektiğine dikkati çeken Bayraktar, gurur merkezi sayısının artırılmasını ve ödemelerin başlarken yapılmaya himmet gösterilmesini istedi.
