Sıcaklıkların arttığı ve yağışların azaldığı Gün Doğusu Anadolu’da susuzluk tehlikesi

Doğu Küçük Asya Bölgesi’nde önceki yıllara göre yağışların azalması kuraklık riskini artıyor.

Hava Bilgisi Genel Müdürlüğünce hazırlanan 2022 son teşrin, açıklık ve 2023 aile aylarını havi 3 aylık kuraklık haritasında Doğu Küçük Asya Bölgesi “alışılmadık yağışsız” ve “çok dokunaklı kurak” namına tanımlandı.

Dert İbrahim Çeçen Üniversitesi Bili Edebiyat Fakültesi Coğrafya Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Faruk Kaya, AA muhabirine yaptığı değerlendirmede, acun genelinde toptan ısınmanın etkileri sonucu sıcaklıklarda artış, yağışlarda üstelik tenakus olduğunu söyledi.

Türkiye’nin Akdeniz abuhava kuşağı içerisinde bulunduğunu ve global ısınmayla beraber yağışsızlık tehlikesi olduğunu rapor eden Kaya, şunları kaydetti:

“Etkilerini yavaş yavaş hissetmeye başlıyoruz. Lüzumlu ülke genelinde gerek Maşrık Anadolu Bölgesi genelinde son dönemlerde yağışların azalmasına paralel olarak barajlarda su seviyesinin zamanla azaldığını görüyoruz. Su seviyesinin azalması yavaş bir nâr adına karşımızda durmaktadır. Barajlarda akarsu seviyesinin azalması içme ve istimal suyu ve ekincilik açısından yavaş tehlikeler öngörmektedir.”

Kaya, “Doğu Küçük Asya Bölgesi, Türkiye geneli ve ilimizde dahi yağışların bunaltıcı tıpkısı şekilde azaldığını görüyoruz. 1960-2012 yılı verilerine bakarak averaj yıllık yağmur miktarı Ağrı’dahi 521,5 milimetre, 2018-2022 verilerine göre 465,8 milimetre. Yıllık yağış ortalamasında 55 milimetre azalmanın olduğu görülüyor.” diyerek konuştu.

Balkı’dahi kar yağışlı çağ sayısı azaldı

Şarki Anadolu Bölgesi’nde karasal iklimin etken olduğunu ve bunun arz fazla Balkı’bile kendini gösterdiğini belirten Kaya, yağışların daha çok kışın kar şeklinde düştüğüne işaret etti.

Kayaç, Meteoroloji Umumi Müdürlüğü verilerine göre Ağrı’birlikte 1960-2012 yılları arasında kar yağışlı çevrim sayısının sayı farkı 49,6 olduğuna dikkati çekerek, “Ancak akıbet 5 almanak 2018-2022 averaj verilerine baktığımız ant burada bunun 29 güne düştüğünü görüyoruz. Bu tezyifkâr çokça yavaş aynı gözdağı. Yağışın arz önemlisi kar yağışlarıdır. Baran şeklinde yağan yağışlar alelumum özensiz akışa bedii ve zemini gücük benzeri süre neme doygun ağıl getirir fakat kar yağışları adeta benzeri denk üzere yüzeyi kaplar ve henüz sonra adım adım eriyerek hem temel taşı toprağını hem üstelik saha şeş sularını beslemede çokça önemlidir.” diye niteleyerek konuştu.

Şarki Rum Bölgesi’nde 52 almanak ortalama familya ayı kar yağışı zaman sayısının 10 ahit civarında olduğunu tamlayan Kayaç, bu sene sülale ayında fazla kar yağmadığını söyledi. Bölgede bu sene ocak ayına göre şubatta biraz aşkın kar yağdığını dile getiren Kayaç, “Dert’de kar var amma Iğdır’birlikte ve Erzurum’a doğru yavaş yavaş bir nice tarafta hatır hızlı hızlı kalktığını görüyoruz. Bu yıl mart ayının ortalarındayız henüz tıpkı kar yağışı olmadığı kadar yağmur şeklindeki yağışların saha düzlük başladığını görebiliyoruz. Kuraklık tehlikesi, barajların akarsu seviyesinin azalma tehlikesi, içme ve kullanma suyunun eksilme tehlikesi, bölgemiz için de tam Türkiye’birlikte olduğu üzere koca benzeri sorundur.” değerlendirmesinde bulundu.

“Suyun kıymetini bilmemiz geçişsiz”

Faruk Kayaç, sıcaklığın artması, yağışların üstelik azalmasının damarı bozuk sonuçlarını anımsatarak, şunları kaydetti:

“Önümüzdeki süreçte yağış miktarının artması Türkiye’deki bu susuzluk tehlikesinin en organ indirgenmesini sağlar. Son 5 sene itibarıyla lazım mutluluk genelinde gerekse bölgemiz genelinde yağmur miktarının azaldığı, sıcaklıkların arttığı ve bunun sonucunda dahi yağışsızlık riskinin çevrim geçtikçe kendini elan fazla hissettirdiğini söyleyebiliriz. Bunun neticesinde da sunma aşkın etkilenecek alanlardan bire bir tanesi tarımdır. Veriler, kuraklığın gösterişli tıpkı sorun kendisine karşımızda durduğunu göstermektedir. Tedarik namına suyu haddinden fazla tetik kullanmamız geçişsiz, sulamayı çokça tetik yapmamız geçişsiz. Devlet ve cemiyet adına el ele verip suyun kıymetini bilmemiz lazım ve ona göre kullanmamız gerekir.”

Share: