Şanlıurfa’üstelik yerli ve milli saf matbu hamlesi
ŞANLIURFA Şanlıurfa’dahi Türk mühendisler, savurganlık edilen atlatmak ve başka atık gıdalardan natürel matbua üretti. Yerli ve milli projenin dünyada aynı önce olduğunu belirten mühendisler, ürettikleri gübrenin dünyaya umut olacağını söyledi.
Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Umumi Müdürlüğüne bağlı GAP Zirai Araştırı Enstitüsü Müdürlüğü (GAPTAEM), Sivas Bilgi ve Uygulayım Bilimi Üniversitesi ve özel sektör işbirliğiyle önemli aynı çalışmaya imza attı. Türk mühendisler, “Fosfor dekoder mikrobiyal kültür içeren biyogübre formülasyonlarının geliştirilmesi” isimli proje çerçevesinde tasarruf dışı artan kuru ekmeklerden fosfor dekoder mikrobiyal firez içeren gübre üretti.
Proje çalışmaları doğrultusunda, yapılan laboratuvar araştırmalarında bitkiler yoluyla alınamayan fosforu yüzde 110 ile yüzde 150 oranında çözdüğü saptanan hayır fungus, uzvi dolgu malzemeleri üstünde geliştirildikten sonraları toprak denemelerinde nebat gelişimine etkisi değerlendirildi. Dolgu maddesi yerine ark savmak ve farklı nebat materyalleri değerlendirildi ve bu sayede hem geri dönüşümün hem da organik ürünün elde edilmesi sağlandı. Projede, beher tohuma mikrobiyal tezek adına kullanılacak funguslar, tohumdan ilk toprağa uygulanarak üzeri kestirmece bire bir santimetre arazi ile kapatıldıktan sonraları akdarı tohumu bırakıldı. Ekimle bu arada eğin mülga tohumlar sulandı. Kontrol parseline ise elden çocuk ekildi ve bitkilere akarsu dışında tek uygulama yapılmadığı bildirildi. Hasat işleminde herhangi bir mikrobiyal gübreye ilişik 10 bitkinin uzunluk, koçan sayısı ve ağırlığı, altın varak sayısı ve ağırlığı, koçan yüksekliği, nebat ağırlığı, erkek ağırlığı, esas ağırlığı ve kuş yemi ağırlıkları tartılarak sonuçlar incelendi. Elde edilen veriler doğrultusunda, fosfor hal yeteneğine erbap ve bitki gelişimine olumlu katkı sağlayan iki fungustan üretilen mikrobiyal gübre ile oldukça kalburüstü sonuçlara ulaşıldı. GAP Zirai Araştırma Enstitüsü Müdürü İbrahim Halil Çetiner, tabii gübreyi hür teşebbüs ortaklığıyla kurulacak tesisle alay malay önce Türkiye’bile henüz bilahare da dünyada kullanılmaya hazır hale getirmeyi hedeflediklerini söyledi.
“Projede dünyada bir önceki”
Projenin dünyadan tıpkı önceki olduğunu belirten GAP Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürü İbrahim Halil Çetiner, “Enstitümüz nebat sağlığı bölümü arkadaşlarımız ark ekmekten pekâlâ faydalanabiliriz bunu düşündüler. ve atılan ekmeğin, köhne ekmeğin üzerinde gelişen funguslar üzerinden çalışmayı başlatıp buna gato otu ve sair atılan bitkilerde eklendi ve sonuç yerine ayrımsız fungus bulundu. Bu fungus yardımıyla topraktaki çözünemeyen fosforu çözebiliyoruz ve yarayışlı ağıl geliyor. Yani bitkinin topraktan alamayacağı, alamadığı fosfor bu fungus sayesinde yararlı ve alabilir dalan geliyor. Denemelerimizi yaptık, bu mücahede dünyada ilk kez gerçekleşen aynı düzentileme oldu. Ara Sıra bitkilerde denedik ve fosforun oldukça çözündüğünü ve bitkiye basılmış vermeden, fosfor vermeden fosfor ihtiyacını topraktan karşıladığını gördük. Arada Bir fosfor faydalı olmuyor bu faydalı sıfır fosforu çözerek faydalı kuzuluk getirmesi dünyada bir ilktir. Bu konuda ülkemizde ve dünyada yıpranmamış ayrımsız patika açacağını düşünüyoruz. İnşallah cılız aldatmak kabil atılan ve katıksız malzemelerle sonuçta katıksız tıpkısı basma elde etmiş olacağız. Bu konuda özel sektörle işbirliğimiz devam ediyor sonuçlandırıldıktan bilahare özel sektör marifetiyle da yaygınlaştırılacaktır. Yaptığımız çalışma gübre masrafını düşürüyor buda biricik başına yeterlidir. Yaptığımız çalışmalarda gördüğümüz kadarıyla verimde birlikte artma bahis konusu” dedi.
“Savuşturmak israfı ortadan kalkıyor”
GAPTAEM Ekincilik Erdemli Mühendisi Şahimerdan Türkölmez, projeyle ilişkin açıklamasında, “Elde ettiğimiz mikrobiyel ürünlerden bire bir tanesi topraktaki çözünemeyen bitkinin alamadığı fosforu 100 ila 150 ikmal arası çözerek bitki için faydalı bire bir ayla getiriyor. Bu emek dünyada ilk kez yapılan aynı çalışmadır. Henüz önce yapılan çalışmalara baktığımızda bakteriler ile ilgili icraat var ama funguslarla ilişik kendisine dünyada işlenmiş önceki örneği olacak. Üretime vermek amacıyla dolgu maddesi namına ark ekmekten faydalandık. Ülkemizde paketlemek israfı haddinden fazla çok bunu anlayışsız çevirmek yerine ve maliyetleri de fikren arık ekmeği ve kırık buğdayı tercih ettik. Bunlar üstünde geliştirdiğimiz fungusları anlaşılan oranlarda toprakta ve bitki üstünde denemeler yaptığımızda hiç matbu uygulamadan çabucak fungustan elde ettiğimiz ürünü vererek yaklaşık olarak %10 verim artışına etken olduk bu çalışmanın bu kısmı acun için yeni tıpkı mesai oldu. bununla birlikte doğrusu dünyada fosfor kaynakları, rezervleri, vahim anlamda tükenme durumuna geldi. Fosfor yaşamımızın asıl asıl maddesi olduğu amacıyla tığ köylü dönüşümü burada hedefledik. Fosforun yeniden kazanımını sağladık. Elde edilen fungustan oluşan bu işaret yardımıyla çıktı atıl durumda bitkinin alamadığı fosfor, nebat eliyle kullanılabilir kuzuluk getiriliyor. Bu de çalışmaya yeni bir genişlik kazandırdı. Bundan sonraki kitlesel üretimde bile yeni kullanılmamış ufuklar açacağına inanıyoruz. Fosforla ilgilendiren kendisine bile inat etmek üzere olan tıpkısı sektördeki tıkanmaya üstelik ülkemiz kaynaklarıyla tamamen bizim yapmış olduğumuz bu im yardımıyla yeni bire bir bakış açısı getirilmiş oldu. Hedeflerimize ulaştık. çıktı dahi kitlesel üretimle ilişik tesisleşme sürecimiz bitmeme edecek ve ondan sonradan üstelik bunu önce ülkemiz üreticilerine sonrada yurtdışına satışlarının gerçekleşeceğine inanıyoruz” ifadelerini kullandı.
