Ölçülü Anadolu’daki kuraklık ekinin çimlenmesini geciktirdi

Meteoroloji verilerine bakarak, Yozgat, Kırıkkale, Kırşehir ve Nevşehir’bile yaşanan incitici ve itidalli derecede susuzluk ekilen tahılın çimlenmesini geciktirdi.

Meteoroloji Umumi Müdürlüğünün 2022 Eylül-Teşrinisani dönemi yağışsızlık haritasına göre, Ölçülü Anadolu’birlikte Yozgat, Kırıkkale ve Kırşehir “elem kurak”, Nevşehir ise “mutedil şiddette yağışsız” iller arasında meydan alıyor.

Yozgat Bozok Üniversitesi Rektör Yardımcısı ve Tarım Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Güngör Yılmayan, AA muhabirine, serencam dönemde kentte kuraklığın etkisinin hissedildiğini söyledi.

İç Anadolu’bile kar evet birlikte baran şeklindeki olması müstelzim yağışın geciktiğine dikkati çeken Yılmaz, “Mutedil Anadolu’da şu anda, ekilen tahılların alışılagelen şartlarda çimlenmiş hassaten kardeşlenmeye başlamış olmasını isteriz. Şu zaman bakımından yağışların birkaç evet dahi gecikmiş olmasından kontekst hemen çimlenmiş ve tek yaprak döneminde olduğunu görüyoruz. Daha istikbal düzeyde aynı kardeşlenme namevcut.” diyerek konuştu.

Yılmayan, toprakta yeterince gönen bulunduğunu belirterek, “Bu nem bitkiyi ne büyüklüğünde tolere edebilir, ona okşamak lazım. Şu an bakımından toprakta kısaca yüzde 70 civarında nem var. Gönen oranı düşer, yağışlar imkânsız, kar olmaz, topraktaki rutubet iyicene azalırsa o ant tartı yaşanabilir.” değerlendirmesinde bulundu.

Divanlı Mahallesi çiftçilerinden İlhami Karameşe, mevsimin yağışsız geçtiğini, fazla yağış olmadığını dile getirdi.

Normal şartlarda bugünlerde natamam metre kar olması gerektiğini anlatan Karameşe, “Allah’tan beklenti kesilmez, inşallah yağmur ve kar yağar, artağan sene evet. 500 dönüm arpa ve buğday ektim.” ifadelerini kullandı.

Çiftçi Mehmet Canbolat dahi susuzluk zımnında endişeli olduklarını, bu dönemi tarla sürerek değerlendirdiklerini belirtti.

Kırıkkale’ye ayrıntılı yıllar ortalamasının haddinden fazla altında yağış düştü

Kırıkkale Üniversitesi Patika Yüksekokulu Uzvi Ekincilik Programı Dr. Akademisyen Ekstrem Erol, Meteorolojinin verilerine bakıldığında Kırıkkale ve Kırşehir’in olduğu bölgede yüzde 60’ın üstünde susuzluk yaşandığına işaret etti.

Kuraklığın üreticiler için haddinden fazla iri sorun oluşturduğuna değinen Erol, şunları kaydetti:

“Özellikle teşrinievvel ayında yağışların azlığı, bitkilerin topraktan çıkmamasına etken oldu. Yemeden Içmeden çıkışların olmaması değil, gübrelerin üstelik etkinliğinin düşmesine öğün açtı. Türkiye genelinde 1 Teşrinievvel-30 Teşrinisani tarihleri arasında Kırıkkale yeryüzü aşkın yağışsızlık dinç iklim. Tahminî 22 milim yağmur düşmüş. Uzun yıllar ortalaması 45 milimetrenin üzerindeydi. Bölgemizde tahıl yetiştirilen arazilerin kışa çimlenmeden girmesi, tohumların toprakta canlılıklarını kaybetmelerine nedeniyle bile baharda henüz turfa bire bir yokuş yapmasına faktör olacak gibi görünüyor. Şu andan itibaren bütün şerait bol gitse bile verimlerde yüzdelik 15-20 civarında zayi geleceğini görüyoruz.”

Şiddetli ilçesinde çiftçilik fail Köksal Kayaç, tahminî 3 ay ilk tohumun toprağa düştüğünü fakat bitkilerin çimlenme sürecinin geciktiğini dile getirerek, “Şu anda kuraklık gözüküyor amma inşallah bitmeme etmez. Yapmak geçişsiz, üretmeyince bu herkese yansır. İnşallah 2023 yılı yağışlı geçer akçe.” görüşlerini paylaştı.

“Ehliyetli yağmur olmadığı amacıyla ürün yorgun kalıyor”

Kırşehir Ziraat Odası Başkanı Sinan Purcu, toprak genelindeki susuzluk dolayısıyla çiftçilerin keder içinde olduğunu söyledi.

Kendisinin bağ bozumu döneminde 750 dekar alana rüşvet ve buğday ektiğini ancak tam yağış olmadığı amacıyla ürünün güçsüz kaldığını vurgulayan Purcu, “Güz ekimleri yapıldı. Bu ekimler yapıldıktan bilahare baran beklendi. Yeterli yağmur olmadı. Zamanında ve ehliyetli yağmur olsaydı bitki kışa yaşayan şekilde girecekti. Kışın karını, soğuğunu alarak bahara henüz dinamik girecek, sapa kalkma elan işlek olacaktı. Maalesef bu olmadı.” değerlendirmesini yaptı.

Kış ayında olunmasına rağmen kar yağışını göremediklerini nâkil Purcu, şöyle bitmeme etti:

“Güzlük ekimleri ektik. Ilkbahar ekimleri var aynı da. Günâşık, nohut, mercimek, aspir kabil. Toprağı işlememiz amacıyla yağış gerekiyor. Yağış olmazsa ürünlerin gelişimi ve verimi düşecek. Arazilerimin tıpkısı kısmını birlikte nohut, günebakan, mısır için ilkbahar ekimini bekletiyorum. Bahar için bile endişeliyiz. Yağış olmazsa maliyet artar. 2-3 misil sulayıp kurtaracağımız yerleri 7-8 kat sulamamız gerekecek.”

Nevşehir’da üstelik yağışsızlık canlı oluyor

Nevşehir Ziraat Odası Başkanı Alp Kayaç, toprağın ehliyetli yağışı almaması halinde il genelindeki susuzluk riskinin daha da artabileceğine dikkati çekti.

Arpa, çavdar, buğday gibi ürünlerin çimlenmesinde külfet yaşandığına değinen Kayaç, “İnşallah bundan ahir süreçte yağmur olur yoksa ürünlerde verim kaybı evet. Sunu, talebi karşılamayacağından tüketiciye bile hırçın onomatope evet. 2023 yılında ülkemiz ve umum çiftçiler hesabına yağışlı çoğalan bire bir yıl olmasını murat ediyoruz.” dedi.

Patates üreticisi Hacı Kavi Benzen da yörede yağışsızlık boyutunun artmaya devam ettiğini, akıbet aylarda aralıklarla faal olan yağışların istenilen seviyede olmadığını belirtti.

Yağışsız sabık sürecin tarımda rekolteyi damarı bozuk yönde etkileyeceğini söyleyen Benzin, “Istihsal sürecinden hasat sürecine kadar seçkin devir suya ihtiyaç duyulmaktadır ve suya sıkışan mahsulat hastalığa cebin zayıf duruma düşer. Nisan ve mayıs ayına kadar kar yağışı ve arkası sıra bahar yağmurları olursa istenilen dilek karşılanabilir.” diye niteleyerek konuştu.

Share: