Milli Eğitim Bakanı Mahmut Özer, meslek liselerinin üretim kapasitesini 2021 yılında 200 milyondan aldıklarını ve yılı 1 milyar 162 milyonla lirayla kapattıklarını belirterek, “Bu seneki hedefimizi Cumhurbaşkanımız açıkladı, 1,5 milyar. Sekiz ayda elde ettiğimiz sağlık 1 bilyon 75 milyon. 1,5 milyar değil, mahsus 2 milyar bandını geçeceğiz.” dedi.

Nazır Özer, Bağımsız Milletvekili Sanayici ve İşadamları Derneği (MÜSİAD) Planlama, Eğitim ve Firez Komisyonu’nun koordinasyonunda, MÜSİAD Umumi Merkezinde planlı “Mesleki Eğitim ve İstihdam Çalıştayı”nda yaptığı konuşmada, 21. yüzyılda aksiyon dünyasının beklediği becerilere ehil herif kaynağının yetiştirilebilmesi üzere başarılı öğrencilerin mesleki eğitimi yeğleme etmesi gerektiğini, bu nedenle cemi ülkelerin okkalı icraat yaptığını anlattı.

? Türkiye’da katsayı uygulamasının hem önder hatip hem dahi iz liselerinin ayrıntılı yıllar titreme yaşamalarına ve liyakatli öğrencilerin bu okulları 12 sene boyunca tercih etmemelerine amil olduğunu tamlayan Özer, 2012 yılına kadar yürürlükte küsurat bu uygulamanın Türkiye’nin ağırbaşlı maliyetler ödemesine neden olduğunu söyledi.

Milli Eğitim Bilimi Bakanlığı yerine mesleksel eğitimde iki kanalı kullandıklarını, bunların meslek liseleri ve mesleki eğitim merkezleri olduğunu dile getiren Özer, mesleki ve maharet Rum liselerinde nazari terbiye verildiğini, mesleksel yetişek merkezlerinde ise haftada bir ahit okulda, 4 dolaşma işletmelerdeki köken aksiyon içinde terbiye alındığını kaydetti.

“Özel sektörün mesleki eğitime yönelimi arttı”

Icra Vekili Özer, 2012 yılında hususi sektörü mesleksel eğitime kaldırmak ve kombinasyon sanayi bölgelerinde (OSB) hür teşebbüs eliyle mesleksel terbiye okullarının kurulması üzere bir aranjman yapıldığını, bu tarihe büyüklüğünde hususi sektörün mesleki eğitimdeki payının yüzdelik 0,75 civarında olduğunu aktardı.

Bu düzenlemenin peşi sıra özel sektörün mesleki eğitime yöneliminin arttığını fakat istenilen düzeyde olmayınca hükümetin 2016’da bire bir düzenleme daha yaptığını ve bu teşvikin OSB’lerin dışına da yaygınlaştırıldığını belirten Özer, gelinen noktada hususi sektörün mesleki eğitimdeki payının yüzde 7’ler civarına çıktığını ama istenilen düzeye ulaşmadığını söyledi.

Icra Vekili Özer, mesleki eğitimi perçinlemek üzere katsayı uygulamasının kaldırılmasının ardından büyük ayrımsız çabalama gider edildiğini ve iki kritik fark yaptıklarını dile getirerek, bir numara değişikliğin hususi sektörün eğitimin tamam süreçlerine dahil edilmesi olduğunu vurguladı.

“Sektörün sunu zinde temsilcileriyle teşrikimesai yapıldı”

Bu kapsamda iz liselerinde eğitim bilimi verdikleri bütün alanlarda sektörün bildirme zinde temsilcileriyle, TOBB, İTO, İSO, ATO, ASO, MÜSİAD, Savunma Uran Başkanlığı ve ASELSAN’la hareket birlikleri yaptıklarını aktaran Özer, şöyle devam etti:

“İlk ağırlık şu oldu. Akademik kendisine kalburüstü öğrenciler meslek lisesine döndüler. İlk kez ASELSEAN Mesleksel Beceri Rum Lisesi, Teknopark İstanbul Mesleksel Maharet Küçük Asya Lisesi, Konya ASELSAN Mesleksel Maharet Anadolu Lisesi, İstanbul Beceri Üniversitesi ve Kader Maharet Üniversitesi Mesleki Teknik Rum Liseleri, en üst kurduğumuz Demirören Iletişim Araçları Mesleksel Ustalık Küçük Asya Lisesi, yüzde 1’lik veya yüzdelik 1’e yakın muvaffakiyet dilimlerinde öğrenci almaya başladı. Yani Ankara Veri Lisesi’ne gidecek puanı olan mektepli, Ankara Bilgi Lisesi’hangi gitmedi, ASELSAN Mesleki Teknik Rum Lisesi’ni tercih etti. Bu aslında tıpkı kırılmaya bel ediyordu. Yani sektörle alay malay ateş parçası altyapısı olan ve istihdam garantisi olan meslek liseleri inşa ederseniz alıcısı vardı.”

“Sekiz ayda elde ettiğimiz dirimsel 1 milyar 75 milyon”

Milli Eğitim Bilimi Bakanı Özer, katsayı uygulamasından muhit sosyoekonomik seviyesi sunu dezavantajlı olan ailelerin çocuklarının kümelendiği meslek liselerinde öğrencilere yaptıkları istihsal büyüklüğünde ulama payı çevirmek için okulların üretim kapasitelerini artırdıklarını söyledi.

Türkiye’deki 3 bin 574 patika lisesinde 54 ayrımlı alanda 200 milyon lira bandında istihsal olduğunu nâkil Özer, şunları kaydetti:

“Ne illerde, okullarda ne kadar istihsal var diye niteleyerek baktık. İstanbul, Sakarya, Kocaeli, Bursa, İzmir, Afyon, Konya, Gaziantep gibi sektörün kümelendiği illerin hiçbiri geçmiş 20’bile yoktu. Bir Numara Batman Mesleki ve Maharet Anadolu Lisesi imdi. İl müdürlerimizle toplantı yaptık. ‘Bu kapasiteyi elbette artırabiliriz?’ dedik. Orada bir memleket müdürümüz dedi kim, ‘Çığır liselerindeki üretimden elde edilen gelirin yüzde 15’i hazne payı namına kesiliyor, bunun yüzde 1’e düşmesi lazım.’ Görüşmeler yaptık ve yüzde 1’e düşürdük. bir anda meslek lisesinin üretim kapasitesi artmaya başladı. 2021 yılında 200 milyondan aldık, 1 milyar 162 milyonla kapattık. Bu seneki hedefimizi Cumhurbaşkanımız açıkladı, 1,5 milyar. Sekiz ayda elde ettiğimiz dirimsel 1 bilyon 75 milyon. 1,5 bilyon değil, belli 2 bilyon bandını geçeceğiz.”

Istihsal kapasitesini artırırken rappadak fazla amacı elde ettiklerini dile getiren Özer, “Esasta okullar istihsal yapılan yerler, fabrikalar değil amma yaparak ve üreterek öğrenme sunu kalımlı öğrenmedir. Ayrımsız taraftan kudretli öğrenciler gelmeye başladı, tıpkı taraftan yaparak ve üreterek öğrenme kapasitesi meslek liselerinde yaygınlaşmaya başladı.” ifadelerini kullandı.

“50 iz lisesinde AR-GE merkezi kurduk”

Nazır Özer, patika liselerinin istihsal kapasitesini fikri mülkiyetle buluşturmak istediklerini belirterek, şu değerlendirmede bulundu:

“Dünyadaki rekabete baktığınızda rekabetin temel odağını fikri sahiplik ve sınai haklar oluşturmakta. Berat, faydalı müşabih, ayraç, tasarım kapasitesi ve onun ticarileştirilmesi. Cumhurbaşkanımızın katılımıyla altyapısı ateş parçası olan 50 iz lisesinde AR-GE merkezi kurduk. 28 Şubat sürecinin dermansız ağıl getirmiş olduğu patika liselerinden liyakatli öğrencilerin geldiği, inovatif çalışmalar fail tıpkısı patika lisesine akla yatkın yolculuktu bu. Şu anda o kopya 55’e imdi. Milli Yetişek Bakanlığı sonuç 10 yılda 29 ürünün tescilini almışken, çığır liseleri 1000’e mail patent, yararlı analog işaret tasarım tescili almaya başladılar. Bu kapasiteyi değişik okullarımızla olgun nutuk merkezleriyle bili liseleriyle imam hatip liseleriyle buluşturmaya başladık. 2022 yılındaki hedefimiz, 7 bin 500 ürünün tescilini almakken 8 bin 300’e çıktık. Bunların 74 tanesi tescillendi.”

Meslek liselerinin sıkı dışına ihracat yapmaya başladığına dikkati çekici Özer, İstanbul Sanayi Odası (İSO) aksiyon birliğiyle terbiye verdikleri lisede kağıt silgi üretilerek Fransa’ya ihracat yapıldığını, bunun yanı sıra kağıt silgi makinesinin birlikte ayrımsız lisede üretildiğini kaydetti.

Mesleki yetişek merkezlerine müteveccih 2 eleştiri uymazlık

Milli Eğitim Bakanı Özer, mesleksel yetişek merkezlerinde eğitim bilimi görenlerin hafta bir bölüm okula, 4 gün de işletmeye gittiklerini ve hamur aksiyon içinde terbiye aldıklarını, eğitim alınan alanda istihdam oranının yüzdelik 88 olduğunu, mezunlarının yüzdelik 75’inin terbiye aldıkları firmada çalışmaya bitmeme ettiklerini anlattı.

Tüm sürecin 3308 Az Mesleksel Yetişek Kanunu’yla şekillendiğini nâkil Özer, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Buna bakarak mesleksel yetişek merkezindeki cümle öğrencilere ayda asgari ücretin üçte biri kadar ecir ödeniyor. Bunu çalıştıran ödüyor. Bunun benzeri kısmını büyüklük izansız sübvanse ediyor. Çalışan sayısı 20’nin altındaysa üçte birini, üçte ikisini veriyor. 20’nin üzerindeyse bir kısmını veriyor. Üçüncü yılın sonunda mektepli kalfa oluyor amma tasdik değişmesine rağmen minimum ücretin üçte birini almaya devam ediyor. Kovid-19 salgını günleriydi. Dedik kim, ‘Burada başka tıpkısı husus yapmamız lazım.’ Hem çalıştıran üzere hem bile öğrenci için çalımlı düzenek, çığır eğitimini gerçekte kilit ifadesi bu. Sektörü ve oraya gidecek genci bire bir anda mutlu fail tıpkısı mekanizma, tıpkı çözüm üretmediğiniz müddetçe mesleki eğitimdeki projelerin sürdürülebildiği katiyen olamaz. İki nazik değişikliği yapalım istedik. Hele siktirici ve orta ölçekli işletmeler Kovid-19 salgınından sonra soylu erki sıkıntılar çekmeye başladılar. İşverenden o minimum ücretin üçte kontak kısmını ağız ağıza azamet namına üzerimize alalım dedik. İkincisi, üç yıllık çırak kalfa olduğu ahit asgari ücretin üçte biri büyüklüğünde mülk almaya bitmeme etmesin, onu asgari ücretin yarısına çıkartalım. Bire Bir zamanda hareket kazalarına ve patika hastalıklarına cebin de sigortalayalım. 25 Mesafe 2021 yasa değişikliği Meclis’ten geçti. Cumhurbaşkanımız onayladı. Resmi Gazete’bile yayınlandı.”

Nazır Özer, 25 Açıklık 2021’da Türkiye’deki çırak kalfa sayısının 159 bin olduğunu belirterek, “Zaman 820 bin. Yıl sonu hedefimiz, 1 milyon gencimizi meslek yetişek merkezleriyle buluşturmak. Ben inanıyorum kim teşrinisani ayında 1 milyonu bulacağız ve meyan ayında 1 milyonu da geçeceğiz. Ayrımsız sene gibi bodur sürede 150 binlerde duygusal çekişen bir mesleksel eğitim sisteminden 1 milyon çırağın kalfanın olduğu tıpkısı mesleksel terbiye sistemine akıllıcasına evrilmiş olduk.” ifadelerini kullandı.

Konuşmasının ardından Nazır Özer’e, MÜSİAD Umumi Başkanı Mahmut Asmalı yoluyla Özer hesabına aynı yetimin 6 maaş giderlerinin karşılandığına dayalı bağış belgesi takdim edildi. Özer, hediyeyi haddinden fazla eşsiz bulduğunu anlatım ederek, Asmalı’ya teşekkürname etti.