HDP İzmir Milletvekili Amaç Çepni, Balıkesir, Kütahya, Bingöl, Bolu, Çorum, İzmir, Kastamonu, Rize, Sinop, Sazak ve Karabük’te 1 milyon 545 bin metrekare orman alanının Reisicumhur kararıyla, orman sınırları dışına çıkartılmasını Meclis gündemine taşıdı. Çepni konuyla ilgili Ekincilik ve Orman Bakanı Ünite Kirişci’nin yanıtlaması istemiyle soru önergesi verdi.
Kütahya, Bingöl, Bolu, Çorum, İzmir, Kastamonu, Rize, Sinop, Sazak ve Karabük’te 1 milyon 545 bin metrekare orman alanı Reisicumhur kararıyla orman sınırları dışına çıkartıldı. Temel’nın 169. maddesinin “ormanların korunması ve geliştirilmesi” yükümlülüğünü hatırlatan HDP İzmir Milletvekili Misyon Çepni’nin, Ekincilik ve Orman Bakanı Vahit Kirişci’nin yanıtlaması istemiyle hazırladığı soru önergesinde şu ifadeler vadi aldı:
“TÜRKİYE’NİN ORMAN VARLIKLARI GİDEREK AZALMAKTADIR”
“16 Eylül 2022 tarihinde Resmi Gazete’de yayınlanan Reisicumhur kararıyla; 6831 sınırlanmış Orman Kanununun Katma 16’ıncı maddesi mucibince, Balıkesir, Kütahya, Bingöl, Bolu, Çorum, İzmir, Kastamonu, Rize, Sinop, Sazak ve Karabük’te 1.545.000 m2 orman alanı, orman sınırları dışına çıkartılmıştır. Küresel iklim krizi, her yıl yaşanan orman yangınları, ormanlık alanların yapılaşmaya, enerji, maden faaliyetlerine açılması, ağaçların kesilmesi, odun üretimi kabilinden nedenlerle Türkiye’nin orman varlıkları her an azaltmaktadır. Esas’nın 169’ıncı maddesi, ormanların korunması ve geliştirilmesi yükümlülüğünü Devlete vermiştir.
“TÜRKİYE’DE ORMAN VARLIĞI 23 MİLYON 110 BİN HEKTAR İLE YÜZÖLÇÜMÜNÜN YAKLAŞIK YÜZDE 29,6’SINI KAPLAMAKTADIR”
Orman Umumi Müdürlüğü’nün 2021 Yılı elektrik raporuna göre; Türkiye’birlikte orman varlığı 23.110.000 hektar ile yüzölçümünün kestirmece yüzdelik 29,6’sını kaplamaktadır. 2021 Yılı içerisinde, 60’a mail ilde, 280’den çok alanda 2.793 adet orman yangını çıkma, 139.503 hektar orman alanı beis görmüştür. 6831 mahdut Orman Kanunu Katma Özellik 16’birlikte; ‘fen ve olgun bakımından orman yerine muhafazasında hiçbir avantaj görülmeyen ve ekincilik alanına dönüştürülmesi bile benzer sıfır yerler ile bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihte üstünde yerleşme yeri mevcut evet bile yerleşme yeri oluşturulması akıllıca olan yeğin, kayalık, abes ve çalışarak orman vasfı taşımayan alanlardan, sınırları Cumhurbaşkanınca belirlenen alanlar, Cumhurbaşkanınca belirlenecek asıllar ve esaslara göre Orman Umumi Müdürlüğünce orman sınırları dışına çıkartılarak tapuda Hazine adına tescil edilir’ denilmektedir. Bu husus, yıllar içerisinde kalan ormansızlaşmanın asıl nedenlerinden birini oluşturmuş ve Cumhurbaşkanının kararı ile ormanlık alanların yapılaşmaya açılmasını kolaylaştırmıştır. Orman alanları korunup, geliştirilmediği kabil, sübjektif kriterlerle bu husus uygulanarak binlerce hektar düz birlikte namevcut edilmiştir. 2022 içerisinde, elan önce birlikte Kastamonu ve Manisa’birlikte 611 bin 848 metrekare, Ankara ve Mersin Ağacı’birlikte 376 bin 494 metrekare orman alanı, orman statüsünden çıkarılmıştır.
“ORMANLARI ESIRGEYICI VE GELİŞTİREN ETKİN POLİTİKALAR GELİŞTİRİLMESİ GEREKMEKTEDİR”
Ilişik madde 16 gereği, orman sınırları dışına çıkartılan alanların iki katından beş altı olmamak için devletin buyruk ve tasarrufu altında yahut Kaynak’nin hususi mülkiyetinde mevcut taşınmazlardan, Mekân, Kentçilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı (Milli Taşınmazlar Genel Müdürlüğü) vasıtasıyla Orman Umumi Müdürlüğü’ne orman tesis etmek üzere tahsis yapılması gerekmektedir. Ormanlık alanları giderici, ekolojik namına telafisi imkansız zararlar veren bu maddenin uygulanması Esas’nın 169 uncu maddesindeki ormanları koruyucu hükümlere birlikte aykırıdır. Konfedere Milel İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi Etraf Toplantısı’nda (COP26) Türkiye’nin dahi imzaladığı ‘Glasgow Liderlerinin Orman ve Yer Kullanımı Bildirgesi’, BM İklim Değişikliği Söve Sözleşmesine ve Paris Anlaşmasına, Dirim Bilimsel Tenevvü Sözleşmesine, BM Çölleşmeyle Savaş Sözleşmesine, Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerine ve gayrı ilgilendiren girişimlere yönelik şişman ve ferdî taahhütleri baştan konfirmasyon etmektedir. Esas, yasalar ve arsıulusal sözleşmelere mugayir uygulamalara son verilmesi, ormanları esirgeyici ve geliştiren enerjik politikalar geliştirilmesi gerekmektedir.”
Çepni, önergesinde Kirişci’ye şu soruları yöneltti:
1-Balıkesir, Kütahya, Bingöl, Bolu, Çorum, İzmir, Kastamonu, Rize, Sinop, Mersin Ağacı ve Karabük’te bazen orman alanlarının, haber ve fen bakımından orman niteliğini kaybettikleri gerekçesiyle orman sınırları dışına çıkartılmasına elbet değişmeyen verilmiştir? Bu alanların tespiti ne şekilde yapılmıştır? Haber insanları ve domestik yönetimlerle teşrikimesai işlenmiş mıdır?
2- Balıkesir, Kütahya, Bingöl, Bolu, Çorum, İzmir, Kastamonu, Rize, Sinop, Sazak ve Karabük’te orman sınırları dışına çıkartılan alanlar illet korunup, geliştirilmemiştir? Bili ve veri itibarıyla orman nitelikleri neden kaybettirilmiştir? Bu illerde yeni orman alanı oluşturulacak mıdır?
3- Akıbet beş yılda, Ekleme özellik 16 ile orman sınırları dışına çıkartılan alanlar namına orman hazırlamak üzere, Kasaba, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı marifetiyle hangi illerde, hangi büyüklüğünde alanın Orman Genel Müdürlüğü’hangi tahsisi yapılmıştır?
4- Bakanlığınız verilerine göre, akıbet beş yılda, Reisicumhur kararı ile hangi kadar orman alanı orman sınırları dışına çıkartılmıştır? Bu alanların yanan orman alanlarına oranı nedir? Bu alanlardan hangi büyüklüğünde dirimlik elde edilmiştir?
5-2022 yılında Cumhur Reisi kararı ile başka hangi illerde ne kadar orman alanı, orman sınırları dışına çıkartılacaktır? Hangi kadar dirimlik öngörülmektedir?
6- Balıkesir, Kütahya, Bingöl, Bolu, Çorum, İzmir, Kastamonu, Rize, Sinop, Sazak ve Karabük’te orman sınırları dışına çıkartılan bu alanlarda yapım, maden, erke projeleri bulunan mudur? Rant amacıyla bu alanların orman alanı dışına çıkartıldığı iddialarına ilişik açıklamanız var mıdır?
7- Balıkesir, Kütahya, Bingöl, Bolu, Çorum, İzmir, Kastamonu, Rize, Sinop, Sazak ve Karabük’te orman alanlarının orman sınırları dışına çıkartılmasının esas, yasalar ve arsıulusal sözleşmelere tehalüf yapılanma ettiği; ormanları koruyup geliştiren yasa ve uluslararası sözleşmelerin uygulanmadığı iddialarına ait açıklamanız var mıdır?
8- Orman alanlarını daraltan, ekolojiye, biyoçeşitliliğe telafisi imkansız zararlar veren, anayasaya, uluslararası sözleşmelere mugayeret teşekkül eden Ilişik Konu 16’nın fek edilmesi gerektiğini belirten vukuf insanlarını dikkate takanak mısınız?
