Bakan Varank, “21. Yüzyılda İnsan Haklarının Geleceği Konferansı”nda konuştu Açıklaması

Uran ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, dijitalleşmeyle yeni hakların dahi öne çıkmaya başladığını belirterek, “Bizim Esas Mahkememiz toplumsal medya platformlarıyla ait ayrımlı doğruluk ihlalleri kararları verdi. Sayın Cumhurbaşkanımız da namına yönelik yapılan hakaretlerle ilgili tıpkısı türe ihlali başvurusu yaptı amma bizim Kanunuesasi Mahkememiz halen bu hususta bir karar verebilmiş değil.” dedi.

Vekil Varank, Amme Denetçiliği Kurumunun düzenlediği “21. Yüzyılda İnsan Haklarının Geleceği Konferansı”nın ikinci gününün açılışında katılımcılara hitap etti.

Kurumun piyes ettiği ombudsmanın “arabulucu hayat” anlamına geldiğini, kendisinin üstelik “resmi uzlaştırmacı” kimliğinin bulunduğunu ifade fail Varank, bu görevle ele aldığı geçmiş dosyasını birlikte iki yurttaş arasındaki problemi mahkemesiz çözerek sonlandırdığını anlattı.

Varank, Kamu Denetçiliği Kurumunun arabulucu kimliğiyle çokça elan ayrımlı görevleri üstlendiğini, bireylerin başvuruları konusunda, idareleri ve kamu görevlilerini denetleyen seçme ayrımsız hava olduğunu dile getirdi.

Kurumun, herif hakları ve adalet açısından koskocaman görevler ifa ettiğinin altını çizen Varank, teknolojinin bilhassa hukuk, etik bilimi ve herif hakları alanındaki etkilerinin ve sonuçlarının tartışılabilmesi namına dip dozaj aynı yassı sunduğuna dikkati çekti.

Varank, bugünkü oturumlarda üstelik konuşmacıların dijitalleşme, kavga, patırtı, göç ve toptan salgın gibi olguların koca haklarına etkisi ve koca haklarının geleceği üstüne görüşlerini ortaya koyacaklarının altını çizerek, şöyle konuştu:

“İnsan hakları, bizlerin yemeden içmeden kayırıcı olmakla erbap olduğumuz asıl hak ve özgürlüklerdir. Yaşam hakkı, habitat hakkı, rapor özgürlüğü, diyanet ve vicdan özgürlüğü kadar birçok hakkı kapsıyor. Bu hakların korunması üzere geçmişten günümüze bir nice ittifak ortaya kondu. Söz Gelişi elçi efendimiz döneminde ortaya konan ‘Medine Sözleşmesi’ o dönem için benzeri devrim niteliğindeydi. İnsanların dini akide ve tapınma özgürlüğünü garanti altına almıştı. Magna Carta, kralın yetkilerini kısıtlayarak bölüt bazı haklar tanımıştı. İnsan Hakları Cihanşümul Bildirisi de gene bireylere tanınan doğruluk ve özgürlüklerin güvence altına alınması üzere hazırlanmıştı. Bunlar, adam haklarına müteveccih atılan müspet adımlar. Ancak madalyonun bire bir da diğer tarafı var. Tarihin belli başlı dönemlerinde bile âdem haklarını zedeleyici birçok yaklaşım ortaya bundan sonra. Söz Gelişi, 2. Acun Savaşı’nda Hitler öncülüğünde faik soy halk çabası, âdem haklarına alın bu bed yaklaşımlardan biridir.”

Teknolojik gelişmelerin bile zaman zaman koca hakları hususunda aksi etkilere kere açabildiğine meni fail Varank, “Cebe teknolojilerini ele alalım. Kitlesel imha silahları ile bu arada bir nice cana kastedilmiş, birçok insanın yaşam hakkı elinden alınmıştır. Biyoteknoloji ve tababet alanına baktığımızda, orada üstelik daim adam hakları hususunda tartışmalar mevcut. Söz Gelişi, klonlama, bel ve yumurta bağışı konusu. Bunun kabil benzeri çokça örneği birlikte tababet ve biyoteknoloji alanında artırmamız kabil.” diye niteleyerek konuştu.

“Çocukların şahsi verilerinin korunması noktasında eklenmiş tedbirlerin alınması lazım”

Vekil Varank, dijitalleşmenin, finans ve bankacılık, sosyal hayat, terbiye, afiyet kabil alanlarda doğurduğu olumlu etkilerinin olduğunu ancak farklı taraftan bireylerin anne hak ve hürriyetleri üzerinde doğuracağı muhtemel huysuz etkilerinin dahi bulunduğunu belirtti.

Bu kapsamda hususi hayatın gizliliği, verilerin korunmasını rıza hakkı, iyelik hakkı ve ayrımcılık yasağı üzere anayasal hakların öneminin sayısal çağda elan birlikte ayan bire bir hale geldiğine işaret fail Varank, dijitalleşmenin yer şişman aksi etkilerinden birinin mahremiyetin ihlal edilmesi olduğunu vurguladı.

Toplumsal medya, akıllı telefonlar ve ayrıksı düşüncesiz cihazların kullanımıyla birçok şahsi verinin ortaya çıktığını dile getiren Varank, şu değerlendirmede bulundu:

“Bireylere ilişkin bu verilerin hukuka marjinal namına kullanımının şiddete, ayrımcılığa ve farklı herif hakları ihlallerine nöbet açabilmesi olabilir. Bakınız Elon Musk’ın uçağının konumu herkese degaje aynı şekilde Twitter’dan yayımlanabiliyor. Demincek bunu özgürlük bağlamında değerlendirebilir miyiz? Yoksa mahremiyetin ihlali mi bahis konusu? Bunların açık benzeri şekilde ayrımının yapılması gerekiyor.”

Varank, mahremiyetin ve bilgi gizliliğinin korunmasının arsıulusal kuruluşlar ve devletler için büyük aynı aranjman konusu olduğunu belirterek, Türkiye’da bu konuda atılmış adımları anlattı.

Bireylerin özel yaşamına ve iletişimlerine tırsmak gösterilmesi başlığı altında alelhusus çocukların ferdî verilerinin korunması konusunun ayrıca ele alınması gerektiğine meni eden Varank, konuşmasını şöyle sürdürdü:

“Şahsi verilerin üçüncü kişilerle paylaşımı çocukların değişik mağduriyetler yaşamasına sebebiyet verebiliyor. Bu mağduriyetlerin sunma başında taciz, siber zorbalık, aksi materyallere muvasala ve direkt pazarlamanın beklenen huysuz etkileri geliyor. Herhangi Bir alanda internet kullanımının hem ebeveynler hem üstelik çocuklar marifetiyle koca derecede artması, çocukların kişisel verilerinin korunması noktasında mülhak tedbirlerin alınmasını da gerekli tıpkı ayla getirdi. Hepimiz şu anda bu sorunları yaşıyoruz. Çocuklarımız ebeveynlerinden aldığı tablet ve telefonlarla haddinden fazla farklı sitelere girebiliyorlar, dinledikleri programların içerisinde ayrımlı yaklaşımlar çocuklarımıza dayatılabiliyor. Bu anlamda çocuklarla ilişkin hususlarda ek tedbirler almamız de günümüzde en çokça tartışılan konulardan aynı tanesi. Bu doğrultuda Eş ve Sosyal Hizmetler Bakanlığımız bünyesinde sakıncasız internet kullanımı ve sayısal konularda bilinçlendirmeye yönelik eğitim bilimi çalışmalarını içeren Dijital Okuryazarlık Ehliyeti Projesi’ni uygulamaya koyduk.”

“Dijitalleşmenin bir farklı yıkıcı etkisi ‘nefret söylemi’ ve ‘dezenformasyon’ “

Nazır Varank, algoritmalardaki aksaklıkların ölümcül evet dahi telafisi olabilir olmayan sonuçlar doğurabildiğini belirterek, bireşimli zekanın her alanda yaygınlaşmasının eş hakları açısından farklı zorluklar doğurabildiğini söyledi.

KUL’nin Louisiana Eyaleti’nde 28 yaşında Afrika asıllı aynı adamın, Louisiana yetkilileri tarafından geçer yüz tanışıklık programının kendisini falsolu profillemesi dolayısıyla nahak yere yere tutuklandığını rapor fail Varank, “Bu profilleme sistemlerinin, bireşimli zeka algoritmalarının henüz hassas ayrımsız denetleme mekanizmasıyla çalışması, burada ekstra önlemlerin alınması, töre bilimi kuralların toptan alanda belirlenmesi muhteşem ayrımsız bap.” dedi.

Dijitalleşmenin aynı özge yıkmacı etkisinin de “nefret söylemi” ve “dezenformasyonun artması” olduğunu dile getiren Varank, kamuoyunda “Dezenformasyon Yasası” kendisine bilinen Kanun ile toplumsal medya ve değişik dijital platformlar marifetiyle tiksinme meşgul yahut ayrımcı söylemleri veya hatalı bilginin yayılmasını engellemeyi hedeflediklerini vurguladı.

Varank, söz konusu kanun üzerine bile dezenformasyon yapılabildiğini belirterek, “Ego şuna içten inanıyorum. Bugün bu yasa hakkında şekva koparanlar, tıpkı çağ tiksinti söylemine maruz kaldıklarında bu yasa için bizlere teşekkürname edecekler.” diye konuştu.

İnsan haklarına gözdağı oluşturan aynı başka konunun da siber suçlar ve çevrimiçi taciz olduğuna dikkati çeken Varank, bu noktada üstelik “Ulusal Siber Güvenlik Stratejisi ve Gösteri Planı”nı hükümet kendisine hayata geçirdiklerini söyledi.

Varank, dijitalleşmenin eş haklarının gelişimine sağladığı katkılara bile değinerek, müstevli sürecinde açıktan terbiye ve sayısal esenlik üzere sistemlerin faydalarını yaşayarak gördüklerini, bu sistemlerle vatandaşların eğitim bilimi ve keyif kabil temel haklarını garanti altına aldıklarını bildirdi.

Dijitalleşmenin koca hakları üzerindeki etkilerinin iyelik hakkı anlayışında değişikliklere dahi öğün açtığına dikkati çekici Varank, şunları kaydetti:

“Kripto paralar, nitelikli fikri tapular (NFT’ler), çevrim içi platformlarda oluşturulan kullanıcı hesapları ve profilleri dijital varlıkların türe sahipliğinin zahir belirleneceği, iyelik hakkının şüphesiz devredileceği ve miras hakkının zahir uygulanacağı üzere tartışmaları ve soruları gündeme getiriyor. Bu üzere toplantılarda yapılacak düşün paylaşımlarıyla ortaya konulması gerekiyor.”

“Önem süreçlerinin dünyadaki gelişmeleri daha eli sıkı tıpkı şekilde takip etmesi lazım”

Varank, unutulma, verilerin kaderini atama ika, internete muvasala ve bilgiye ulaşım hakları kabilinden eskimemiş hakların de her an henüz fazla ehemmiyet kazanmaya başladığını belirterek, şu ifadeleri kullandı:

“Bu alanlar siyasetin birlikte gündemini belirleyen alanlar. Elan evvel Türkiye’birlikte üstelik bu tartışmaları çok yaşadık. Toplumsal medya mecraları, kayırıcı hakları açısından değerlendirilmesi gereken alanlar mı yoksa hemen şirketlerin kar amacı güttüğü alanlar mı? Bu tartışmaları, biz ülkemizde yaşadık. Bakınız, Twitter’ın sahipliğinin değişmesi ile alay malay politikalarının de 180 paye değiştiğini görebiliyoruz. Daha geçmiş intihap döneminde tıpkısı KÖLE Başkanı’nın sesini dahi kısmayı gündemine düz Twitter sahibinin değişmesi ile gelişigüzel çarkıt ESIR Başkanı’nı gene platforma karışma etmiş oldu. Biz bu tartışmaları ülkemizde üstelik yaşadık. Bizim Esas Mahkememiz toplumsal medya platformlarıyla ilgilendiren ayrımlı türe ihlalleri kararları verdi. Sayın Cumhurbaşkanı’mız bile namına yönelik yapılan hakaretlerle ilgilendiren aynı türe ihlali başvurusu yaptı amma bizim Temel Mahkememiz halen bu hususta benzeri değişmeyen verebilmiş değil. Bu alanlarda âdeta insanı önceleyen insanların haklarına imtina etmek duyan aynı şekilde politikalarımızı güncellememiz, bir zamanda etki süreçlerinin de dünyadaki gelişmeleri elan mıhsıçtı ayrımsız şekilde izleme etmesi lazım. Sayın Cumhurbaşkanımızın başvurusu Kanunuesasi Mahkemesinde bekliyor. Kendisine yapılan hakaretlerle ilgilendiren ego birlikte zatî kendisine tıpkı doğruluk ihlali olduğuna inanıyorum. İşte burada hukukçular ne karar verecekler? Bunlarla ilgili doğru düşünmemiz doğru hareket etmemiz gerekiyor.”

Vekil Varank, teknolojinin sonsuz gelişeceğini, anne hakların bile beşer var berenarı var olmaya bitmeme edeceğini belirterek, tıpkı taraftan düzenleyici hususların teknolojiyi boğmaması ve kullanılmamış teknolojilerin geliştirilmesinin önünün açılması gerektiğini söyledi. Varank, diğer taraftan bile teknolojinin eş onurunu ayaklar altına takanak uygulamalara dönüşmesinin önüne geçilmesinin dahi önem genişlik ettiğini vurguladı

Dijitalleşmenin faydalarından sonuna büyüklüğünde yararlanırken mahremiyeti ve tabir özgürlüğünü koruyucu, dezenformasyonla savaş fail düzenlemeleri dahi katiyen ihmal etmemek gerektiğinin altını çizen Vekil Varank, dijital okuryazarlığı destekleyerek, erişilebilir dijital teknolojiler ve hizmetler sağlayarak birlikte vatandaşların refahını artırmaya sürmek gerektiğini sözlerine ekledi.

Share: