Kütahya’nın Çavdarhisar ilçesindeki “İkinci Efes” adına nitelendirilen “Aizanoi Antik Kenti”nden sabık Koca Öz’daki (Penkalas) kazıda mermer çağ saati tespit edilerek, zaman ışığına çıkarıldı.
UNESCO Dünya Bırakıt Geçici Listesi’ne 2012’da dahil edilen, Anadolu’daki genişlik mebzul korunmuş Zeus Tapınağı’na familya sahipliği işleyen antik kentteki kazılar, Cumhurbaşkanı kararıyla 17 Ağustos’tan beri Kütahya Dumlupınar Üniversitesi (DPÜ) aracılığıyla sürdürülüyor.
DPÜ Bili Gökçe Yazın Fakültesi Arkeoloji Bölümü ve Hafriyat Başkanı Prof. Dr. Gökhan Ateşin, AA muhabirine, güzeşte ay başlayan kazı çalışmalarının Kütahya Valiliğinin dahi desteğiyle 80 iştirakçi, 20 beceri personel ve akademisyenlerle antika kentteki Kayırıcı Çay, agora (çarşı) ve tiyatroda sürdürüldüğünü söyledi.
Penkalas Projesi kapsamında ağırlıklı yerine Âdem Öz yatağında kazı çalışmalarının yürütüldüğünü anlatım eden Coşkun, “Burada yaptığımız kazılar sonucunda köprüye ilişik çokça sayıda yıkık vaziyette mimari blokla karşılaştık. Bunların balaban aynı kısmı köprünün korkuluk/parmaklık taşlarından ibaret. Fakat köprünün bulunduğu alanda bu mimari kalıntılardan oluşan enkazın içerisinde bizi berenarı şaşırtan buluntularla üstelik karşılaştık.” dedi.
Coşkun, çay yatağında geçen yıldan beri çeşitli boyutlarda heykellere ilişkin mermer parçaları bulunduğunu belirtti.
“Çokça dolgunca mahfuz durumda”
Kullanılmamış sezonda Aizanoi’üstelik ilk defa mermer gündüz saati bulunduğunu dile getiren Ateşin, şöyle devam etti:
“Bu zaman çay yatağında yaptığımız kazılarda bizi bildirme çokça heyecanlandıran, burada belirleme ettiğimiz ve bölüm yüzüne çıkardığımız mermer gün saati oldu. Bu güneş saati Roma dönemine ilişkin ve Aizanoi’üstelik bugüne büyüklüğünde bulunan önce zaman saati. Birden müstacelen umum diyebileceğimiz ruz saatinin beş altı süfli parçası kalık. Onun haricinde üzerindeki yazılarıyla, şekilleriyle çokça iyi masun durumda. Mermerden işlenmiş devir saatinin yüksekliği 45 santim, genişliği ise 43 santimetre. Roma dönemine tarihlediğimiz zaman saati günümüzden kestirmece 2 bin sene öncesine ilgili.”
Coşkun, gündüz saati üstünde incelemelerin ve restorasyonun sürdüğünü belirterek, insanların o dönemde güneş saatiyle zamanı ve mevsimleri öğrenebildiğini söyledi.
Antika dönemde zaman saatlerinin halkın gösterişli bulunduğu bölgelere yerleştirildiğini anlatan Ateşin, “Benzeri günümüzde saat kulelerinin kent merkezlerinde, meydanlarda olması kadar, antika dönemde birlikte ruz saatleri agora, şehir merkezi veya tapınak alanları üzere kamusal alanlarda halkın görebileceği yerlerde kullanılıyordu.” diyerek konuştu.
